Algemene informatie
Auteur: Jan Wolkers
Titel: Turks Fruit
Plaats van Uitgave: Amsterdam
Uitgeverij: J.M. Meulenhoff
52e druk oktober 2010, 1e druk 1969
187 bladzijden
Samenvatting
Het verhaal begint bij het moment waarop de ik-persoon
terugdenkt aan zijn tijd met Olga. Olga is de liefde van zijn leven. De
ik-persoon ontmoette Olga voor de eerste keer toen hij stond te liften en zij
voor hem stopte. Tijdens deze lift was er meteen een spanning tussen de
ik-persoon en Olga, wat resulteerde in een vrijpartij in de auto. De autorit
eindigt uiteindelijk in een ongeluk. Na het ongeluk reist de ik-persoon
verschillende keren naar Alkmaar in de hoop om haar tegen te komen. Ook
probeert hij haar telefonisch te bereiken, maar de moeder van Olga laat haar
niet aan de telefoon komen. Pas na 2 maanden zien ze elkaar weer, waarna ze
zich overgeven aan de liefde. Ze gaan samenwonen en trouwen. De ik-persoon
beschrijft zijn tijd met Olga uitgebreid. Hij vertelt over de seks die ze
hebben, over de keren dat Olga model voor hem stond en over de relatie tussen
hem, Olga en de ouders van Olga. Hij beschrijft de vader van Olga als een
grappige, vriendelijke, dikke man. Hij moet een dieet volgen, maar zijn vrouw
geeft hem te vet eten. Uiteindelijk resulteert dit in zijn dood. De ik-persoon
benadrukt in het verhaal dat de moeder van Olga een slecht mens is en dat zij hen
al de tijd dat ze samen waren uit elkaar probeerde te drijven. Ook maakt ze
Olga bang met verhalen. Zo wil Olga geen kinderen, omdat haar moeder haar
verteld heeft dat ze haar borst kwijt is omdat Olga die er als kind had
afgebeten terwijl het in werkelijkheid door haar borstkanker kwam.
Olga’s moeder blijft gedurende het huwelijk van Olga en de
ik-persoon contact met Olga zoeken om Olga op een indirecte manier duidelijk te
maken dat de ik-persoon niet de juiste man voor haar is. De ik-persoon merkt dan
ook dat Olga steeds meer ontevreden wordt en wanneer ze door haar moeder
gekoppeld wordt aan een zakenrelatie verlaat ze de ik-persoon.
De ik-persoon komt in een diep dal terecht. Hij lag de hele
dag in bed naar naaktfoto’s van Olga te kijken en verlangde terug naar de tijd
waarin ze gelukkig waren. Toen hij eindelijk uit bed kwam, nam hij zoveel
mogelijk meisjes en vrouwen mee naar huis. Hij had vervolgens seks met ze en
zag ze vervolgens nooit meer terug. Op een gegeven moment besluit hij twee
studentes in huis te nemen. Hij vertelt hierbij dat hij ze nooit met een vinger
heeft aangeraakt, maar dat hij ze op een gegeven moment het huis uit gooide
omdat ze parkieten hadden die hem op zijn zenuwen werkten.
Nadat de ik-persoon en Olga uit elkaar waren gegaan, is de
ik-persoon Olga nog een keer gaan opzoeken bij haar moeder in Alkmaar. Hij wil
met haar praten, maar ze voeren slechts zinloze discussies. De moeder van Olga
kwam tussenbeide en zei tegen de ik-persoon dat het tijd was om naar huis te
gaan. Hier was het echter te laat voor. De ik-persoon bleef dan ook in Alkmaar
slapen. ’s Ochtends sluipt hij naar de kamer van Olga en heeft seks met haar.
Vervolgens wordt hij het huis uitgegooid.
Na een tijd van rouw gaat de ik-persoon eindelijk weer
werken. Dan komt hij Olga tegen in een warenhuis. Hij vindt dat ze er slecht
uitziet, de warme blik is uit haar ogen. Ze vertelt dat ze getrouwd is. Als hij
thuiskomt zoekt de ik-persoon troost bij de zieke meeuw die hij in huis heeft
genomen. Op een gegeven moment is deze meeuw weer beter en vliegt weg. Vanaf
dat moment is de ik-persoon weer eenzaam en stort hij zich op zijn werk.
Er ging een jaar voorbij voordat hij weer iets hoorde van
Olga. De ik-persoon kreeg te horen dat Olga weer zou trouwen en dat ze van plan
was met haar man naar Amerika te vertrekken. Daarom schreef de ik-persoon haar
een briefje, waarna Olga bij hem op bezoek komt. Olga vertelt over haar tweede
huwelijk en over de plannen die ze heeft. Ook kijken ze samen naar oude foto’s.
Dan vertrekt ze met haar man naar het buitenland. Vanuit verschillende landen
stuurt ze de ik-persoon brieven. Maanden later staat ze weer ineens voor zijn
deur. Ze vertelt dat haar huwelijk voorbij is. Ook vertelt ze dat ze naar
Amsterdam was gekomen omdat ze naar een vrouwenarts moest voor de buik- en
koppijn die ze had.
Niet lang daarna belt de moeder van Olga de ik-persoon op.
Ze vertelt dat Olga een hersentumor heeft en in het ziekenhuis ligt. Dan vraagt
ze de ik-persoon of hij Olga van tijd tot tijd op zou willen zoeken. Ze vertelt
ook dat Olga al een paar keer naar hem had gevraagd. Al snel komt de ik-persoon
te weten dat het geval van Olga hopeloos is. De wortels van de tumor kunnen
niet verwijderd worden, waardoor de toestand van Olga snel achteruit gaat. Ze
wordt kaal, blind en vertelt steeds meer onsamenhangende verhalen. De
ik-persoon blijft haar opzoeken tot het einde. Hij koopt Turks fruit voor haar
omdat Olga het gevoel heeft dat haar tanden loszitten en daarom alleen nog maar
Turks fruit durft te eten. Ook koopt hij een rode pruik voor haar, waar ze
dolgelukkig mee is. Dan sterft Olga. De ik-persoon vraagt de dokter of ze
gecremeerd kan worden met haar pruik, omdat ze dat zelf zo gewild zou hebben.
Recensie
Seks Fruit
Turks Fruit is geschreven door Jan Wolkers (26 oktober 1925
- 19 oktober 2007). Hij groeide op in een gereformeerd middenstandersgezin. In
1943 dook hij onder in Leiden en studeerde aan de Leidse schilderacademie. Na
een periode aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten, studeerde hij van
1949 tot 1953 beeldhouwkunst aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in
Amsterdam. In 1957 ging Wolkers op uitnodiging van de Franse regering een jaar
bij de beeldbouwer Zadkine in Parijs werken. In datzelfde jaar begint hij te
schrijven: 'De verschrikkelijke sneeuwman' is zijn eerste verhaal. Het
boek is Turks fruit is verfilmd door Paul Verhoeven in 1973, en er is een musical uitgekomen. Turks
fruit is met 3,5 miljoen bezoekers de succesvolste Nederlandse bioscoopfilm
aller tijden. De film kreeg een Oscarnominatie voor
beste niet-Engelstalige productie en won, in 1999, na een publieksenquête tijdens het Nederlands Film Festival een
speciaal Gouden Kalf voor
'Beste Nederlandse film van de twintigste eeuw'. Ik had geen hoge verwachtingen van het boek. Had
er veel over gehoord, dus dat had mij nieuwsgierig gemaakt.
"Ik was aardig in de rotzooi terecht gekomen nadat ze
bij me weggegaan was. Ik werkte niet meer, ik at niet meer. Ik lag de hele dag
tussen mijn vuile lakens en plakte foto's en naaktfoto's van haar vlak bij mijn
gezicht zodat ik op den duur haar dik onder de rimmel zittende oogharen dacht
te zien bewegen als ik me aftrok."
Met de kennis dat de schrijver zelf beweert dat het verhaal
autobiografisch is word er meteen een flinke indruk op de schrijver gemaakt met
dit begin. In Turks Fruit worden liefde, dood en vooral seks gebonden tot een
hartverscheurend verhaal. Daarom denk ik dat het voor iedereen wel een boek is
dat gelezen moet worden. Er gebeuren zoveel verschillende dingen in het verhaal
dat naar mijn mening Wolkers iedereen wel weet te raken.
De opbouw van Turks Fruit is uitstekend. De eerste zin zorgt
ervoor dat het meteen duidelijk is dat zijn liefde hem heeft verlaten. De
manier van schrijven maakt het zo bijzonder, de gebeurtenissen waarvan je
tijdens het lezen denkt dat ze er niet zo veel toe doen, komen terug met
dubbele betekenis en geven een boodschap die je in eerste instantie niet
voorzien had. Er wordt een deel van het warrige leven van de ik-persoon na de
scheiding beschreven, daarna wordt met een flashback het leven van vóór de
scheiding aangesneden. Het eerste deel van hun leven wordt omschreven als een
leven waar vooral seks belangrijk is. Los van de seksuele momenten, wordt het
eigenlijk niet tot in detail beschreven. Wolkers laat de lezer denken, zelf de
details invullen. Dat maakt Turks Fruit zo realistisch.
Wat ook goed is aan Turks fruit is het perspectief. Omdat
alleen maar door de ogen van de schrijver wordt gekeken naar de gebeurtenissen
is het makkelijk om je helemaal in het verhaal in te leven. Het maakt het
verhaal realistisch en roept op een speciale manier veel emoties op. Vooral het
slot dat beschrijft hoe de afstand tussen twee personen zoveel groter kan
worden raakt iedereen die het boek zal lezen diep.
Mijn conclusie is dus dat je als je als lezer geraakt wil
worden door een verhaal en de manier van schrijven je dit boek zeker moet lezen
en in je kast moet hebben.
Geschreven door Annabel van der Horst
Geen opmerkingen:
Een reactie posten